Zorg voor de juiste spiegel

Maja was intens blij toen haar vader met haar en haar broertje en zusje naar het bos ging om te wandelen. Hij deed nooit iets met zijn kinderen. Zij herinnert zich nog levendig dat ze als 6 jarig meisje maar één gedachte had: hoe zorg ik er voor dat mijn vader een prachtige middag heeft, zodat hij dit vaker gaat doen.

Haar vader had echter heel andere dingen aan zijn hoofd. Hij had een alcoholprobleem en was boos op die vrouw van hem, die hem het bos had ingestuurd. Maja kreeg niet de boodschap, die een vader hoort te geven: jij bent belangrijk, ik zorg voor je, jouw geluk is belangrijker dan dat van mij. Haar vader gaf maar één boodschap: je bent niet belangrijk. Als je wilt weten wie je bent, dan heb je juiste informatie uit de omgeving (feedback) nodig. Het is foute feedback als je te horen krijgt dat je niet belangrijk bent. Fout is ook als je tehoren krijgt, dat jij alleen belangrijk bent. Je gaat dan geloven dat jij het altijd beter weet en kunt en dan moet je mensen om je heen verzamelen die dat beeld bevestigen. Voor machthebbers en dictators is dat een enkele reis naar grootheidswaanzin. Foute feedback maakt je klein of opgeblazen. Geen feedback maakt je barstens onzeker. Je weet zonder feedback niet waar je aan toe bent. Op den duur word je wereldvreemd en je gaat je gedragen als een zonderling. Leven in een isolement kan je letterlijk gek maken.

Foute Feedback

Vooral in je werk heb je veel goede feedback van collega’s en leiding nodig om steeds beter te kunnen functioneren. Ook de leiding van elke organisatie heeft feedback nodig willen ze met beide benen op de grond blijven en dit lukt alleen door nauw contact met de werkvloer en met de klant te onderhouden.

Zonder feedback kun je zelfs je eigen problemen niet oplossen. Over problemen piekeren helpt niet. Je moet met anderen praten en daardoor krijg je het weer helder. Je kunt wel de problemen van een ander helpen oplossen. Een ander kan ook jouw problemen helpen oplossen. In je uppie draai je alleen maar in cirkels. We hebben elkaar nodig. Betrouwbare en regelmatige feedback van ouders en grootouders, van broers en zussen, van vrienden en kennissen werkt als een spiegel. De boodschap: ik ben blij met je, je bent bijzonder, geeft je rust en veiligheid en kweekt zelfvertrouwen. Familieleden en vrienden maken hun rol waar als ze in staat zijn jou een gevoel van onvoorwaardelijke acceptatie geven.

Maja kreeg al vroeg foute informatie over zichzelf en haar doen en laten. Hetzelfde geldt voor kinderen die gepest zijn. Zij zullen zich klein en minder blijven voelen als ze geen andere en betere feedback krijgen. Kinderen zijn in een groep of gezin betrekkelijk weerloos en zijn afhankelijk van de willekeur van anderen. Slechte ervaringen maken dat zij zich voortdurend aan anderen aanpassen en niet voor zichzelf kunnen knokken. Maja kon op 6 jarige leeftijd de harde realiteit niet aan, dat de man die met haar naar het bos toeging alleen maar haar verwekker en niet haar vader was. Op die leeftijd is je verwekker voor jou gewoon je vader, wat hij ook doet. Om te overleven is het belangrijk dat je hem aan je bindt, je kunt nog niet zonder. Het wordt pas lastig als Maja nog steeds lief voor hem is en hem probeert te paaien als ze dertig is en hij dat helemaal niet verdient. Het is verloren energie.

Beter is het voor haar om het gemis aan een vader te compenseren door een warm schild van andere mensen om zich heen te bouwen. Dit is moeilijk voor Maja, want als haar bloedeigen vader al geen vader voor haar wilde zijn, wie dan wel? Je kunt dan niet geloven dat er talloze mensen zijn, die graag een vader, een moeder, een broer of zus willen zijn voor een niet-bloedverwant. Zij kan dat pas geloven als ze onbaatzuchtige liefde ervaart en om het te kunnen ervaren, moet ze in die mogelijkheid gaan geloven. Om te leren voor je zelf te knokken heb je een netwerk van ware vriendschap, van warme contacten nodig, zodat je leert wie je bent en waar je staat. Als kind kun je niet zonder je familie en als volwassene kun je soms niet met je familie. Zonder vrienden die je de juiste feedback geven kun je nooit. Als familieleden geen vrienden voor je zijn, zorg dan dat je vrienden familieleden voor je worden.